Theo lịch sử Việt Nam nón là xuất hiện cách đây gần 3000 năm trước, chúng là vật che mưa che nắng cho các chị các mẹ các bà, là vật trang trí đầy nữ tính giúp các cô thiếu nữ làm duyên…. Mang đậm chất con người Việt Nam, nón lá xứng đáng là một trong những biểu tượng truyền thống của đất nước và con người Việt Nam. Hãy cùng chúng tôi học cách bảo quản nón lá để tăng tuổi thọ cho chúng nhé.
Đang xem: Cách sử dụng và bảo quản nón lá việt nam
Không rõ chiếc nón lá đầu tiên ra đời từ bao giờ. Khoảng từ 2500-3000 năm trước công nguyên đã thấy xuất hiện hình ảnh của chiếc nón lá được chạm khắc trên trống đồng Ngọc Lũ, trống đồng Đông Sơn, trên Thạp đồng Đào Thịnh. Người Việt cổ từ xưa đã biết lấy lá buộc lại làm vật che mưa, nắng. Từ những kiểu cách thô sơ ban đầu con người đã dần cải tạo làm cho chiếc nón ngày càng bền đẹp và tiện lợi hơn. Từ đó, chiếc nón lá không ngừng được phát triển qua các thời kì, trở thành vật dụng đội đầu phổ biến nhất của người Việt.
Hình dáng của nón lá cọ rất đặc biệt. Nón có hình chóp tròn. Kích thước của nón thường có đường kính vành khoảng 50cm, cao 30cm. Nón lá cọ thường có màu trắng đục của lá. Tuy nhiên, người ta cũng có thể sơn màu để nón bền và đẹp hơn. Chất liệu để làm nón là lá cọ. Ngoài lá cọ, nón còn được làm từ nhiều loại lá khác. Tuy nhiên, nó làm bằng lá cọ là phổ biến nhất bởi lá cọ bền và dễ làm hơn các loại lá khác.
Cấu tạo của nón lá gồm có vành nón, chóp nón, lá cọ nguyên liệu và quai nón. Vành nón được làm từ những thanh tre uốn công thành hình tròn có nhiều kích thước từ to nhất ở vành quai đến nhỏ dần ở chóp. những thanh tre được sơ ché kỹ lưỡng để chống mối, mọt và làm tăng độ bền. Nguyên liệu lá cọ chọn làm nón được tuyển lựa và xử lí cẩn thận, đảm bảo khô và dai. Lá được chằm vào vành khung bằng dây cướt. Ở vành quai, người ta chằm sẵn hai móc quai.
Mỗi một chiếc nón thường sẽ có quai đeo làm bằng vải mềm hoặc lụa. Quai nón được thắt chặt vào vành vai, khi đội, quai quàng ngang cằm cổ giữ nón không bị lệch hoặc rơi. Để tránh làm nón bị hỏng, ở chóp người ta thường chằm một lớp ni lông chống thấm nước. Toàn bộ nón được sơn một lớp dầu bóng hoặc sơn màu chống thấm nước và giúp nón bền đẹp hơn.
Từ làng Chuông ở Tây Hồ đến Ba Đồn những chiếc nón lá trải đi khắp nẻo đường và trở thành thân quen trong đời sống thường nhật của người phụ nữ.
Chiếc nón lá không chỉ là vật dụng thiết thân, người bạn thủy chung với người lao động dùng để đội đầu che mưa, che nắng khi ra đồng, đi chợ, là chiếc quạt xua đi những giọt mồ hôi dưới nắng hè gay gắt mà còn là vật làm duyên, tăng nét nữ tính của người phụ nữ.
Buổi tan trường, hình ảnh những cô nữ sinh với tà áo trăng tinh khôi, nghiêng nghiêng dưới vành nón lá là lúm đồng tiền làm duyên đã làm say lòng, là cảm hứng nghệ thuật của bao văn nhân, nghệ sĩ,…
Trong nghệ thuật, tiết mục múa nón của các cô gái với chiếc áo dài duyên dáng thể hiện nét dịu dàng, mềm mại kín đáo của người phụ nữ Việt Nam đã nhiều lần xuất hiện và đều nhận được những tràng pháo tay tán thưởng của khán giả.
Muốn sử dụng nón bền lâu thì phải sử dụng và bảo quản đúng cách. Nón lá dùng để đội đầu. Không nên để nón va đập mạnh với các vật nhọn, vật cứng sẽ làm nón biến dạng, mau hỏng. Không nên để nón gần lửa nóng hay dưới ánh nắng mặt trời lâu ngày.
Muốn nón lá được bền lâu chỉ nên đội khi trời nắng và tránh đi mưa. Sau khi dùng nên cất chỗ râm mát tránh để ngoài nắng vì việc này làm cong vành, giòn lá, ố vàng làm mất tính thẩm mỹ và giảm tuổi thọ của nón.
Chiếc nón lá được đẹp và bền lâu thì nên được giữ gìn cẩn thận. Treo cao để tránh ẩm mốc, sau mỗi lần đi mưa phải giũ sạch nước và treo lên nơi thoáng mát và hạn chế đi mưa để tránh làm mốc nón.
Xem thêm: Cách Bảo Quản Giày Custom – Giày Custom Có Giặt Được Không
Quét lên bên ngoài chiếc nón một lớp dầu bóng chuyên dụng. Loại dầu này được làm bằng cách pha nhựa thông với dầu hỏa và người ta thường gọi là quang dầu. Chiếc nón được quét loại dầu này như có được một lớp bảo vệ bên ngoài.
Xem thêm: Cách Bảo Quản Vàng Xi Mạ – Cách Bảo Quản Và Phục Hồi Trang Sức Kim Loại
Dùng một lớp nilon bọc bên ngoài nón cũng có tác dụng tương tự biện pháp quét dầu như một tấm khiên bảo vệ cho nón.
Đặc biệt hữu hiệu khi đi dưới trời mưa vì lớp nilon ngăn nước ngấm vào nón và gây ra hư hại. Trời nắng có thể gỡ lớp bọc ra để tăng tính thẩm mỹ hoặc giữ nguyên tùy theo người sử dụng
Nên bọc nón bằng tấm nilon trong suốt để giữ tính thẩm mỹ. Kiểm tra tấm nilon có bị rách hoặc thủng và thay thế ngay. Nên kiếm tấm nilon vừa vặn với kích thước nón
Cóp nón được khâu thêm 1 mảnh vải nhỏ để bảo vệ vì chỗ đó hay bị va quệt trầy xước. Làm tương tự với vành nón để bảo vệ dây buộc tránh khi cọ sát gây đứt làm bung lá nón.
Hãy thường xuyên lau chùi, sửa chữa, rút xiết lại các đường khâu hoặc sơn phết nón để giữ gìn nón được lâu bền.
Chiếc nón lá không những là một vật dụng hữu ích mà từ lâu đã trở thành một nét đẹp trong trong đời sống người Việt Trước hết, nón lá có vai trò che giữ cho đầu không bị ướt mưa, chói nắng, bảo vệ phần đầu trước mọi tác động của thiên nhiên. Bởi thế chiếc nón thường được con người sử dụng khi lao động hàng ngày.
Chiếc nón còn được sử dụng như một cái quạt làm mát trên những chặng đường xa, hay trong ngày hè nóng nực. Người nông dân dùng nón làm quạt xua đi nỗi mệt nhọc trên đồng ruộng. Không những thế, nhờ kĩ thuật ghép lá tỉ mỉ, chiếc nón đôi khi còn dùng để múc nước mà không hề chảy.
Chiếc nón lá gắn chặt với hình ảnh các bà, các cô, các thiếu nữ làm tăng thêm vẻ duyên dáng. Nhất là khi chiếc nón lá đi cùng với chiếc áo dài thướt tha tạo nên một vẻ đẹp quyến rũ vô cùng. Đó cũng là vẻ đẹp truyền thống từ ngàn đời nay của con người Việt Nam ta.
Chiếc nón lá còn được sử dụng như một dụng cụ ca múa, trang trí làm đẹp không gian. Hình ảnh chiếc nón còn đi vào thơ ca, nhac, họa và các loại hình nghệ thuật khác trở thành biểu tượng của cái đẹp và tâm hồn bình dị, hồn hậu của con người Viêt Nam.
Nón lá cọ đã hiện diện trong đời sống hằng ngày của người Việt Nam trong cuộc chiến đấu giữ nước. Trải qua những năm tháng chiến tranh ác liệt, nghề chằm nón vẫn được duy trì và tồn tại đến ngày nay. Ngày nay, với sự xuất hiện của nhiều trang phục đội đầu, chiếc nón lá không còn được ưu chuộng như trước nhưng vẫn còn được các bà các cô ở những miền quê sử dụng hằng ngày.
Trên đây là những kinh nghiệm hữu ích về cách bảo quản nón lá. Hy vọng chiếc nón biểu tượng truyền thống của đất nước và con người Việt Nam sẽ được các chị các mẹ các bà nâng niu và giữ gìn cẩn thận.