Cách bảo quản nhân sâm tươi và bảo quản sâm khô hiệu quả

Cây sâm đất là loại cây thuộc nhóm cây thân thảo, tồn tại với nhiều tên gọi khác nhau tuỳ theo vùng miền như cây địa sâm hay cây thổ sâm… Cây sâm đất thường được biết đến với hai nhóm công dụng chính là làm thức ăn và làm thuốc.

Đang xem: Cách bảo quản sâm đất

Sâm Đất là gì?

Đây là loài cây mọc hoang được tìm thấy ở nhiều tỉnh thành của nước ta, đặc biệt là ở các tỉnh miền núi. Sâm đất thường mọc đứng với phần thân nhẵn và phân thành nhiều nhánh. Một đặc điểm nổi bật dễ nhận thấy ở loài cây này đó là hoa của chúng có màu hồng tím, mọc thành từng chùm nhỏ khá đẹp mắt. Quả sâm đất nhỏ, khi chín có màu sẫm như quả của cây rau mùng tơi.

Ở nhiều địa phương, lá và rễ của sâm đất được thu hái và sử dụng như một loại rau ăn hàng ngày. Người dân nhiều vùng thường chế biến phần này thành các món nấu hoặc xào chay với tỏi.

Sâm đất dùng trong chế biến nhiều món ăn – cây sâm đất

Những công dụng chữa bệnh của cây sâm đất.

Trước tiên phải khẳng định việc sử dụng cây sâm đất để chữa bệnh mới chỉ đơn thuần là các bài thuốc dân gian truyền miệng. Cho tới hiện nay, vẫn chưa có bất kỳ một công trình khoa học nào nghiên cứu cụ thể về các thành phần cũng như công dụng của sâm đất một cách bài bản, khoa học.

Theo Đông y, sâm đất là loại cây có tính hàn với vị hơi đắng, cay và có thể gây độc nếu sử dụng quá nhiều hoặc không đúng cách. Trong các bài thuốc được lưu truyền hiện nay, sâm đất thường được sử dụng để chữa các bệnh như:

Dùng để bồi bổ cơ thể:

Trong trường hợp cơ thể bạn gặp phải các triệu chứng như suy nhược, ra nhiều mồ hôi, tăng giảm huyết áp đột ngột thì bạn có thể sử dụng sâm đất để hỗ trợ điều trị.

Xem thêm: Hướng Dẫn Giặt Áo Phao Và Bảo Quản Đúng Cách Bảo Quản Áo Phao Để Luôn Như Mới

Cách làm phổ biến nhất thường thấy trong trường hợp này đó là bạn dùng lá sâm đất để đun lấy nước uống hàng ngày. Bạn có thể sử dụng phần lá tươi hoặc lá phơi khô để đun đều được.

Sâm đất giúp giảm đau, tiêu viêm

Nếu không may gặp phải những vẫn đề về đau khớp, sưng khớp… bạn cũng có thể tham khảo cách dùng sâm đất để điều trị. Cũng như trường hợp trên, bạn dùng lá sâm đất hoặc phần rễ, củ làm sạch và đun lấy nước uống hằng ngày.

Sâm đất giúp giảm đau, tiêu viêm – cây sâm đất

Sâm đất giúp chữa một số bệnh về da

Một số bệnh về da có thể sử dụng đến sâm đất để điều trị như ghẻ lở, hắc lào… Để trị bệnh này, bạn cũng đun nước lá và rễ sâm uống, sau đó dùng bã đắp vào phần da bị tổn thương.

Ngoài ra, trong trường hợp da bị các vết mụn nhọt, nở trốc bạn cũng có thể dùng sâm đất để uống và đắp lên vết thương.

Lá sâm đất có thể dùng tươi hoặc khô để đun lấy nước uống – cây sâm đất

Ở nhiều địa phương, người dân cũng khai thác và sử dụng củ sâm đất để ngâm rượu. Tuy vậy, như phần trên đã đề cập, tất cả những quan niệm về sâm đất mới chỉ dừng lại là ở các quan điểm lưu truyền trong dân gian.

Xem thêm: Sung Muối Để Được Bao Lâu ? Hướng Dẫn Cách Bảo Quản Quả Sung Khô Nấu Ăn

Do đó, khi sử dụngcây sâm đất, nhất là trong chữa bệnh bạn cần hết sức lưu ý, không được tuỳ tiện sử dụng. Tốt nhất, bạn nên tham khảo bác sĩ chuyên khoa trước khi áp dụng bất kỳ bài thuốc nào từ sâm đất.

Hỗ trợ giảm cân

Khi ăn củ sâm đất bạn sẽ có cảm giác no lâu hơn do trong củ sâm đất có chứa nhiều chất fructooligosaccharide thường được gọi tắt là FOS, giúp cơ thể ít tiêu thụ các thức ăn khác và đẩy nhanh quá trình bài tiết chất thải ra khỏi cơ thể. Nhờ đó mà bạn có thể đưa sâm đất vào trong chế độ ăn giảm cân. Bạn có thể nấu canh với thịt hoặc luộc chín.

Tốt cho người bệnh tiểu đường

Củ cây sâm đất có thành phần fructooligosaccharides hỗ trợ cơ thể không hấp thu đường đơn, giảm glucose trong gan và tăng khả năng hoạt động của insulin trong cơ thể. Do đó, những người bị bệnh tiểu đường nên tăng cường tiêu thụ củ sâm đất.

FOS (fructooligosaccharides) đây là những loại chất xơ tự nhiên không bị tiêu hoá khi vào cơ thể. Khi đến ruột, inulin, FOS và GOS có tác dụng kích thích sự tăng trưởng của những vi khuẩn có lợi (Lactobacillus và Bifidobacteria) mang lại một số lợi ích nhất định cho trẻ như tăng cường sức đề kháng, ngăn ngừa táo bón, tăng cường hấp thu các chất dinh dưỡng.

nguồn: https://bvndtp.org.vn/

Tốt cho sức khỏe tim mạch

Fructooligosaccharides có trong củ sâm đất có thể chuyển hóa thành carbohydrate, polyphenol giúp giảm lượng natri trong máu, cải thiện tình trạng hạ đường huyết, củng cố sức khỏe tim mạch.

Ngoài các tác dụng chính kể trên thì củ sâm đất còn có các tác dụng khác như hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn, giúp xương chắc khỏe hơn, tăng cường chức năng sinh lý nam giới… Tuy nhiên các tác dụng này được biết đến ở dạng hỗ trợ, hoàn toàn không thay thế việc điều trị.

Cách chọn và xử lý Sâm Đất tươi

Cách chọn sâm đất tươi

Chọn những củ to, củ già, còn tươi, không bị giập (Củ già sẽ có những vết nứt)

Cách xử lý sâm đất tươi trước khi bảo quản

Bước 1: Rửa sạch sâm đất

Sau khi mua về, bạn đem ngâm trong thau nước khoảng 10 – 15 phút loại bỏ bớt lớp đất bám trên sâm, có thể dùng bàn chải chà nhẹ ở từng ngách nhỏ của củ sâm.

Bước 2: Cắt củ sâm tùy theo mục đích sử dụng

Đối với củ sâm đất ngâm rượu: cắt bỏ phần núm đầu và giữ nguyên củ.

Đối với sâm đất ăn sống: bào vỏ, cắt miếng vừa ăn.

(Lưu ý: chỉ khi dùng mới rửa sạch, gọt vỏ và cắt khúc tùy ý, tránh để củ sâm bị xước sẽ tiết ra chất saponin màu đen.)

Đối với các mục đích khác như hầm xương, làm nước ép, … thì cắt bỏ phần núm đầu, gọt vỏ, thái củ sâm thành những khúc nhỏ theo chiều ngang

Cách bảo quản Sâm Đất tươi

Bảo quản nơi khô ráo

Sâm đất khá giống khoai lang nên bảo quản rất dễ dàng, chỉ cần để nơi khô ráo, thoáng mát là có thể bảo quản 1 – 2 tháng.

Ngâm sâm tươi với rượu

Sau khi rửa sạch bằng nước, có thể tráng qua một lượt với rượu và để ráo rồi mới đem ngâm rượu vì nếu củ sâm đất dính nước, sau khi cho vào ngâm rượu sẽ làm hỏng rượu, làm mất chất hoặc biến vị khác.

Sau khi sâm đã khô sẽ xếp vào bình theo chiều thẳng đứng, đầu xuống dưới và thân lên trên

Đổ rượu ngập bình rồi đậy nắp lại và bảo quản ở nơi thoáng mát, khô ráo và sạch sẽ. (3 – 6 tháng là có thể lấy ra sử dụng). Có thể ngâm lại 2 – 3 lượt rượu nữa trước khi bỏ đi.

Sau khi sâm đã khô sẽ xếp vào bình theo chiều thẳng đứng, đầu xuống dưới và thân lên trên

Đổ rượu ngập bình rồi đậy nắp lại và bảo quản ở nơi thoáng mát, khô ráo và sạch sẽ. (3 – 6 tháng là có thể lấy ra sử dụng). Có thể ngâm lại 2 – 3 lượt rượu nữa trước khi bỏ đi.

Bảo quản sâm tươi bằng cách sấy khô hoặc rang

Sau khi sơ chế sâm tươi xong, bạn đem đi sấy khô ở nhiệt độ 40 – 70 độ C. Tiếp đến đặt sâm vào túi zip hoặc hũ thủy tinh có gói hút ẩm rồi đậy kín nắp.

Mỗi tháng nên thay gói hút ẩm 1 lần để tránh tình trạng ẩm mốc. Cách làm này có thể bảo quản sâm trong vòng 10 – 14 tháng.

anthienphat.com khuyên bạn nên sử dụng sâm sấy khô trong thời gian này để các hợp chất trong sâm được sử dụng hiệu quả nhất.

Lưu ý: Tuyệt đối không nên sử dụng sâm khi bạn thấy có dấu hiệu hư hỏng, nấm mốc trắng.

Cách bảo quản Sâm Đất khô

Ngâm sâm đất khô với rượu

Củ sâm đất khô sau khi rửa sạch với nước cũng sẽ phơi khô để ráo nước. Thái thành từng lát mỏng độ dày khoảng 0.5 cm. Sau đó đem phơi 5 – 7 nắng.

Đem sâm đất đã phơi rang trên chảo đến khi chuyển màu và có mùi thơm tỏa ra (sao vàng sâm), sau đó bỏ ra ngoài để nguội.

Khi sâm đất đã nguội cho vào bình và đổ rượu vào. Với 1 kg sâm đất khô có thể ngâm cùng 20 lít rượu. Ngoài ra, bạn có thể ngâm kết hợp cùng với sâm cau.

Bảo quản kín trong tủ lạnh

Sâm khô mua về đem thái thành những lát mỏng. Sau đó bỏ vào trong túi, hộp đựng thực phẩm đậy kín nắp rồi đem bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh. (Tránh để sâm khô gần với các loại thực phẩm tươi như thịt, cá vì sẽ làm ảnh hưởng đến vị của sâm)

Bảo quản nơi khô ráo

Rang 1 lượng gạo vừa đủ trên chảo nóng trong khoảng 3 – 5 phút rồi để nguội. Sau đó cho gạp rang vào 1 túi vải nhỏ rồi đem túi để trong hộp đựng sâm khô, đậy kín nắp. Gạo rang có tính hút ẩm mạnh, giúp ngăn ngừa tình trạng ẩm mốc và xua đuổi côn trùng hiệu quả.

Lưu ý khi sử dụng khoai sâm đất

Sâm đất mang lại rất nhiều lợi ích cho sức khỏe thế nhưng cần chú ý liều lượng sử dụng. Sử dụng không đúng cách hay quá thường xuyên trong thời gian dài sẽ dẫn tới ngộ độc cơ thể với các triệu chứng như: buồn nôn, toát mồ hôi, tiêu chảy, mất ngủ, nổi mề đay, dễ kích động.

Phụ nữ đang mang thai không sử dụng củ sâm đất vì thành phần dinh dưỡng không phù hợp với thai nhi

Không tự ý áp dụng những bài thuốc kết hợp cùng củ sâm đất mà hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc thầy thuốc đông y

Ai không nên sử dụng củ sâm đất?

Với câu hỏi ai không nên sử dụng sâm đất thì một số ý kiến cho rằng:

Những người bị bệnh viêm gan, viêm túi mật không nên ăn củ nhân sâm vì có thể làm giảm cảm giác thèm ăn.

Những người bị rối loạn chức năng thận hoặc bệnh gout đang điều trị bằng thuốc không nên sử dụng củ sâm đất vì sẽ ảnh hưởng đến tác dụng của thuốc điều trị.

Đối với những người bị bệnh ung thư ruột kết, đái tháo đường hay béo phì cũng không nên lạm dụng loại củ này mà cần hỏi ý kiến của bác sĩ điều trị.

Trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai không được sử dụng nhân sâm đất, bởi có thể gặp phải những tác dụng phụ gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Gợi ý 3 món ăn chế biến từ củ sâm đất

Canh sâm đất hầm xương

Sâm đất xào thịt bò

Nộm củ sâm đất